شناسایی و مقایسه ترکیبات موجود در اسانس سه گونه از گیاه ترخون به روش کروماتوگرافی گازی-جرمی (gc-ms) و با استفاده از روش های تفکیک کمومتریکس

گیاه ترخون (artemisia dracunculus) از نظر دارویی و صنعتی بسیار حائز اهمیت است. از ترخون به عنوان اشتها آور، مقوی معده، ضد انگل، محرک دستگاه گوارش و همچنین در درمان مارگزیدگی و رفع درد دندان استفاده میشود. شرایط جغرافیایی، مواد دارویی فعال گیاهان دارویی من جمله ترخون را از لحاظ کمی و کیفی، تحت تأثیر قرار می دهد؛ از این رو جهت مقایسه میزان مواد موثره موجود در گیاه ترخون جمع آوری شده از سه ناحیه مختلف و شناسایی ترکیبات جدید در ترخون به تجزیه کیفی و کمی اسانس گیاه ترخون این سه ناحیه توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی به کمک روش تفکیک منحنی چند متغیره پرداختیم. جهت استخراج اسانس ترخون از دو روش استخراج تقطیر با آب بوسیله ی دستگاه کلونجر و دستگاه مایکروویو استفاده کردیم. از مقایسه ترکیبات شناسایی شده از سه اسانس بدست آمده از استخراج توسط دستگاه کلونجر مشاهده شد که در جستجوی کتابخانه ای مستقیم اسانس بدست آمده از واریته اسپانیا، 21 ترکیب شناسایی شده بود که با استفاده از نرم افزار mcrc، این تعداد به 62 ترکیب با ترکیب درصد بالای % 0/01 رسید، برای اسانس بدست آمده از واریته کرمان در جستجوی کتابخانه ای مستقیم 35 ترکیب شناسایی شده بود که با استفاده از نرم افزار mcrc، این تعداد به 51 ترکیب با ترکیب درصد بالای % 0/01 رسید، همچنین برای اسانس بدست آمده از واریته اصفهان در جستجوی کتابخانه ای مستقیم 20 ترکیب شناسایی شده بود که با استفاده از نرم افزار mcrc، این تعداد به 43 ترکیب با ترکیب درصد بالای % 0/01 رسید. همچنین از مقایسه تعداد ترکیبات شناسایی شده برای اسانس های بدست آمده از روش تقطیر با آب و تقطیر به کمک مایکروویو مشاهده شد که روش تقطیر به کمک مایکروویو برای اسانس گیری از این گیاه نسبت به روش کلونجر، روش بهتری بوده و میزان افزایش تعداد ترکیبات شناسایی شده با کمک روش mcr نیز بیشتر بوده است. از این رو ، ترکیباتی در اسانس گیاه ترخون شناسایی شدند که تا کنون گزارش نشده بودند.